6 โรคสำคัญในเด็กเล็กนี้สามารถป้องกันได้ โดยการฉีดวัคซีนมีผลการวิจัยถึงภูมิคุ้มกันว่าสามารถป้องกันได้ และมีความปลอดภัย
1)โรคคอตีบ คือ โรคร้ายที่ผู้ใหญ่ก็เป็นได้อันตรายถึงชีวิต
- อาการ
- มีอาการไข้ต่ำๆ อาการคล้ายหวัดในระยะแรก
- มีอาการเบื่ออาหาร
- มีอาการไอเสียงดังก้อง
- มีอาการเจ็บคอ
- อาจมีต่อมน้ำเหลืองที่ตคอโต
- มีแผ่นเยื่อสีขาวปนเทาติดแน่นอยู่บริเวณทอนซิล , ช่องคอ , โพรงจมูก , กล่องเสียง
- หากมีอาการรุนแรงจะเกิดการตีบตันของทางเดินหายใจทำให้หายใจล้มเหลว และเสียชีวิต
- การรักษา
- หากพบผู้ป่วยที่สงสัยว่าเป็นโรคคอตีบให้รีบนำส่งโรงพยาบาลทันที
- แพทย์จะสั่งยาปฏิชีวนะให้รับประทานนาน 14 วัน ซึ่งสามารถหยุดการแพร่เชื้อโรคได้ภายใน 48 ชั่วโมงหลังเริ่มให้ยา
- บางรายอาจได้รับยาทำลายพิษของเชื้อโรคคอตีบร่วมด้วย
- ในผู้ป่วยที่มีการอุดกั้นทางเดินหายใจต้องเจาะคอ เพื่อช่วยหายใจ
- การป้องกัน
- ในเด็กเล็กต้องให้วัคซีนโรคคอตีบ 5 ครั้ง เมื่ออายุ 2 , 4 , 6 และ 18 เดือน และกระตุ้นอีกครั้งเมื่อ 4 ขวบ
- ผู้ที่มีอายุ 20-50 ปี ควรฉีดวัคซีนป้องกันโรคคอตีบ และบาดทะยัก
- โรคนี้สามารถรักษาให้หายได้ด้วยการมาพบแพทย์ ห้ามชื้อยารับประทานเอง เพราะอาจไม่ตรงกับเชื้อโรค และอาจทำให้อาการของโรครุนแรงขึ้น
2)โรคบาดทะยัก คือ เกิดจากเชื้อโรคที่อยู่ในดิน หรือสถานที่ และสิ่งของสกปรกเข้าสู่ร่างกายทางบาดแผล
- การรับเชื้อเข้าสู่ร่างกาย
- แผลสดที่ไม่สะอาด
- แผลจากตะปูตำ , เข็มตำ , กิ่งไม้ตำ หรือของมีคมบาด
- แผลเรื้อรังที่มีเนื้อตาย หรือแผลลลึกที่ออกซิเจนเข้าไม่ถึง ได้แก่ แผลเบาหวาน , หูชั้นกลางอักเสบ
- แผลไฟไหม้
- ถูกสัตว์กัด เช่น สุนัข , แมว , ค้างควา , หนู
- เข้าผ่านทางสายสะดือ
- การป้องกัน
- ฉีดวัคซีนตามกำหนดทุก 10 ปี
- ทำความสะอาดแผลให้สะอาด
- ปิดผ้าก๊อซที่แผลให้สะอาด
- เปลี่ยนผ้าพันแผลวันละครั้ง หรือเมื่อปนเปื้อนมาก
- ใช้ยาปฏิชีวนะอย่างเหมาะสม
- อาการ
- มีอาการกล้ามเนื้อเกร็งทั่วร่างกาย
- มีอาการปวดกล้ามเนื้อ
- มีอาการกล้ามเนื้อกระตุก
- มีอาการกลืนน้ำลายลำบาก
- มีอาการปวดกราม
- มีอาการปวดศีรษะ
- มีอาการไข้
- มีอาการความดันโลหิตสูง
- มีอาการหัวใจเ้นเร็ว
3)โรคโปลิโอ คือ เกิดจากการติดเชื้อ (Poliovirus) เด็กไม่ได้รับวัคซีนป้องกันโรคโปลิโอตามกำหนด เป็นแล้วยังไม่มียารักษาให้หายขาด
- อาการ
- ทำให้เกิดอาการอักเสบของไขสันหลังอัมพาต และอาจเสียชีวิต
- อาการการติดต่อ
- เป็นการติดต่อจากคนสู่คน ผ่านการรับประทานอาหาร หรือน้ำที่มีการปนเปื้อนเชื้อ
- วิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันโรคโปลิโอ
- ผู้ปกครองควรพาบุตรหลาน เข้ารับวัคซีนตามกำหนด
- แนะนำให้เด็กทุกคนต้องรับวัคซีนในช่วงอายุ 2 เดือน 4 เดือน 6 เดือน 18 เดือน และ 4 ปี
4)โรคตับอักเสบบี คือ เกิดจากเชื้อไวรัสสามารถติดต่อทางเลือด , น้ำลาย , สารคัดหลั่ง หรือจากมารดาที่เป็นพาหะสู่ทารกไวรัสตับอักเสบบี
- การติดต่อ
- สัมผัสเลือด หรืสารคัดหลั่งของผู้ป่วย
- การใช้เข็มฉีดยา หรือเข็มเจาะสักร่วมกัน
- ติดต่อจากแม่สู่ลูก และการมีเพศสัมพันธ์
- อาการ
- มีอาการอ่อนเพลีย
- มีอาการเบื่ออาหาร
- มีอาการคลื่นไส้
- มีอาการอาเจียน
- มีอาการจุกแน่นชายโครงขวา
- มีอาการปัสสาวะเข้ม
- มีอาการตาเหลือง
- การป้องกัน
- ตรวจคัดกรองไวรัสตับอักเสบ บี
- ฉีดวัคซีนเพื่อป้องกันไวรัสตับอักเสบ บี
- ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์
- เชื้อไวรัสตับอักเสบ บี เป็นสาเหตุของตับอักเสบ (ทำให้เกิดโรคตับแข็ง และมะเร็งตับได้ในอนาคต)
5)โรคไอกรน คือ การติดต่อโดยการไอ , จาม โดยตรงพบในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 6 ปี หรือทารกตั้งแต่เดือนแรก
- อาการ
- มีอาการคล้ายเป็นกวัดไอแห้งๆ ยาวนาน กว่า 10 วัน
- มีอาการไอถี่ๆ ติดต่อกัน 5-10 ครั้ง
- มีอาการหายใจเข้าอย่างแรงจนเกิดเสียงวู้บ
- มีอาการตาแดง
- มีน้ำมูกเด็กเล็กอาจหายใจไม่ทันจนหน้าเขียวได้
- การรักษา
- การพักผ่อนให้เพียงพอ , ดื่มน้ำอุ่น
- สวมหน้ากากอนามัย เมื่อเวลาไอ หรือจาม
- หลีกเลี่ยงการไปในที่ชุมชน
- หลีกเลี่ยงสาเหตุที่ทำให้ไอมากขึ้น เช่น การออกแรง , ฝุ่นละออง ฯ
- หากไอ หรือมีอาการติดต่อกันเกิน 10 วัน หรือไม่ติดกันเป็นชุด ควรรีบไปพบแพทย์
- การป้องกัน
- ฉีดวัคซีนป้องกันโรคไอกรน ในเด็กอายุน้อยกว่า 6 ปี จำนวน 4-5 ครั้ง
- ครั้งที่ 1 (เริ่มเมื่ออายุ 2 เดือน)
- ครั้งที่ 2 (เริ่มเมื่ออายุ 6 เดือน)
- ครั้งที่ 3 (เริ่มเมื่ออายุ 6 เดือน)
- ครั้งที่ 4 (เริ่มเมื่ออายุ 18 เดือน)
- ครั้งที่ 5 (ฉีดวัคซีนกระตุ้นเมื่ออายุ 4 ปี)
6)โรคเยื้อหุ้มสมองอักเสบจากโรคฮิบ คือ เกิดจากเชื้อแบททีเรียติดต่อทางการสัมผัสใกล้ชิด เช่น การไอ , การจาม เป็นต้น
- การฉีดวัคซีนพื้นฐานที่เด็กต้องฉีด
- วัคซีนป้องกันคอตีบ
- วัคซีนป้องกันไอกรน
- วัคซีนป้องกันเชื้อบาดทะยัก
- วัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบ บี
- รู้จักกัลเชื้อฮิบ (HIB)
- HIB (Haemo- philus influenzaetype B) เป็นเชื้อแบคที่เรีย
- ติดต่อง่าย โดยการสัมผัส
- ทำให้เกิดโรคหลายชนิด เช่น มีอาการปวด , มีอาการบวม , มีอาการกล่องเสียงอักเสบ , ผิวหนังอังเสบ , ข้ออักเสบ และโรคเยื้อหุ้มสมองอักเสบ
- เกิดกับเด็กวัยแรกเกิดถึงอายุ 5 ขวบ
- อาการ
- อาการจะออกภายใน 3-4 ชั่วโมง จนถึง 2 วัน
- เป็นโรคเยื้อหุ้มสมองอักเสบชนิดรุนแรง
- เป็นไข้หงุดหงิด , งอแง
- เมื่อเชื้อมาถึงประสาทส่วนกลางจะมีอาการปวดศีรษะ , มีอาการชัก , มีอาการคอแข็ง , มีอาการกระหม่องโป่ง
- ในเด็กเล็กมีอันตรายถึงชีวิต
- กรณีที่เด็กรอกดชีวิต (ในบางรายเด็กรอดชีวิตอาจจะมีอาการ)
- มีอาการชักเรื้อรัง
- มีอาการหูหนวก
- มีอาการตาบอด
- มีอาการอัมพาด
- มีอาการปัญญาอ่อน
- วิธีป้องกัน
- ฉีดวัคซีนป้องกันได้ 100%
- ฉีดตั้งแต่ 2 เดือนขึ้นไป
- ฉีดทั้งหมด 3 เข็ม
- ฉีดตั้งแต่อายุ 2 เดือน , 4 เดือน , 6 เดือน เป็นต้น
- อาการข้างเคียงหลังฉีดวัคซีน
- มีอาการบวด , บวม , แดง
- มีอาการไข้สูง
- มีอาการผื่นคัน
- มีอาการหงุดหงิดง่าย
เรียบเรียง โดย ดร.นพ.สมศักดิ์ โล่ห์เลขา
สามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่
- ศูนย์กุมารเวชกรรม (อาคาร 2) ชั้น 2 โทร.02-530-2556 ต่อ 2200,2201